– Wiem, że ludzie się boją, bo przychodzą do mojego gabinetu z prośbą o pomoc. Niektórzy chcą wyłapać moment, kiedy wojna zacznie się już u nas, mieć rękę na pulsie – mówi Aleksandra Sztuka, lekarz psychiatra, certyfikowany psychoterapeuta poznawczo-behawioralny.
Od rana do wieczora jesteśmy epatowani obrazkami z tego, co się dzieje na Ukrainie. To nasila nasz lęk. Jest on zdrowym odczuciem, adekwatnym do sytuacji, związanym z fizjologią. Jak więc sobie radzić, by nas nie zdominował?
Ograniczyć wiadomości
Wielu z nas, przez ciągłe słuchanie wiadomości o wojnie, oglądanie obrazów tragedii, która się dzieje, doświadcza reakcji jak w przypadku stresu pourazowego – doznaliśmy traumatycznego doświadczenia związanego z byciem świadkiem śmierci czy zagrożenia życia, a w efekcie nastąpiły w nas nasilony strach, przerażenie, bezradność. Co zrobić? Po pierwsze – zaobserwować, po co oglądam wiadomości, jak często to robię i jak wpływają one na moją psychikę. Jeśli rośnie w nas lęk i przestajemy spać albo normalnie funkcjonować w pracy, to znaczy, że przekroczyliśmy dawkę. Nie chodzi o to, żeby całkiem unikać tematu, ale by zobaczyć, ile nasza psychika jest w stanie znieść. Po drugie – zastanowić się, czy należymy do tej grupy osób, u których nasilają się napady paniki, czy jest to np. natręctwo sprawdzania informacji. Wtedy trzeba ograniczyć dostęp do wiadomości, np. jeden raz dziennie.
Nie mamy realnego wpływu na zatrzymanie wojny, są natomiast rzeczy, na które wpływ już mamy: to, jak funkcjonujemy dzisiaj, jak wykonujemy swoje zadania wobec osób, które są od nas zależne. Chodzi tu o nasze obowiązki względem naszych bliskich, współpracowników czy tych, którzy są poszkodowani. Ważne jest więc skupienie się na działaniu, np. na pomaganiu uchodźcom. Niektórzy starają się zabezpieczyć na wszelki wypadek. Działają zatem w swojej strefie wpływu, co może powodować ich większy spokój.
Jeśli skupimy się na tym, co robimy, a nie będziemy dostarczać sobie stale kolejnych dawek informacji, to będziemy mniej ulegać panice, będziemy spokojniejsi. Warto po prostu robić swoje. Ja np. przyjmuję pacjentów i im pomagam, bo to jest moje zadanie. Odprowadzam dziecko do szkoły i liczę na to, że tam też ktoś wypełni swoje zadania. Naprawdę warto robić swoje.
Odreagować
Obok szukania rozwiązań ważne jest odreagowywanie. Choć strach w jakimś stopniu pozostanie, bo jego realne źródło istnieje, to możemy skorzystać z różnych form „zaopiekowania się” naszymi emocjami. Jest nam łatwiej, kiedy nie zostajemy sami ze swoim lękiem, ale wychodzimy do innych, zaczynamy rozmawiać. Nie siedzimy sami w domu, ale rozmawiamy o naszych obawach związanych nie tylko z wojną na Ukrainie, ale i z jej skutkami, których doświadczamy, np. z podwyżkami, zagrożeniem niespłacenia kredytu. Warto w takiej sytuacji spotykać ludzi, którzy mają ten sam problem, zobaczyć, co oni robią, i dowiedzieć się o nowych możliwościach, które pomogą zminimalizować konsekwencje wojny za naszą granicą. Udawanie, że nie ma tematu, chowanie się ze swoimi emocjami nic nam nie da, ale działanie, uzewnętrznianie uczuć i szukanie ukojenia albo zrozumienia – już tak. Pomocne są również wszelkie formy rozładowania emocji – ruch (bieganie, siłownia), obejrzenie jakiegoś filmu, który nas odstresuje itp. Oczywiście, bardzo ważna jest modlitwa – odesłanie naszej bezradności do Pana Boga. Dzięki takim działaniom zmieniamy nastrój i nastawienie do rzeczywistości, zaczynamy lepiej funkcjonować w trudnej sytuacji.
Odwrotnością większości terapii, w których to dziecko przychodzi do psychoterapeuty, jest obserwacja jego codziennego życia w domu - to pozwala lepiej poznać system rodzinny. O takiej terapii opowiada Magdalena Sękowska, psycholog, psychoterapeuta, dyrektor Kliniki Rodzina – Para - Jednostka z Uniwersytetu SWPS w Poznaniu.
Podkreśla, że obserwacja rodziny na jej gruncie daje cenne obserwacje na temat wzajemnych relacji każdego członka rodziny. Z bliska, w naturalnym środowisku rodzinnym, łatwiej to zdiagnozować.
Są sytuacje, które zapraszają do poważnych rozważań. Zmuszają człowieka do zastanowienia się nad tym, co było i co może się stać, co robił i czy miało to sens, a jeśli miało, to jaki. Pyta się też, czy nie utracił talentów otrzymanych od Boga, czy dobrze wykorzystał swój czas, czy życia nie zmarnował. Czy wykorzystał wszystkie możliwości, by czynić dobro, podnosić na duchu, pocieszać, umacniać tych, którzy byli w potrzebie?
Gdy Jan usłyszał w więzieniu o czynach Chrystusa, posłał swoich uczniów z zapytaniem: «Czy Ty jesteś Tym, który ma przyjść, czy też innego mamy oczekiwać?» Jezus im odpowiedział: «Idźcie i oznajmijcie Janowi to, co słyszycie i na co patrzycie: niewidomi wzrok odzyskują, chromi chodzą, trędowaci zostają oczyszczeni, głusi słyszą, umarli zmartwychwstają, ubogim głosi się Ewangelię. A błogosławiony jest ten, kto nie zwątpi we Mnie».Gdy oni odchodzili, Jezus zaczął mówić do tłumów o Janie: «Co wyszliście obejrzeć na pustyni? Trzcinę kołyszącą się na wietrze? Ale co wyszliście zobaczyć? Człowieka w miękkie szaty ubranego? Oto w domach królewskich są ci, którzy miękkie szaty noszą. Po co więc wyszliście? Zobaczyć proroka? Tak, powiadam wam, nawet więcej niż proroka. On jest tym, o którym napisano: „Oto Ja posyłam mego wysłańca przed Tobą, aby przygotował Ci drogę”. Zaprawdę, powiadam wam: Między narodzonymi z niewiast nie powstał większy od Jana Chrzciciela. Lecz najmniejszy w królestwie niebieskim większy jest niż on».
Bp Zbigniew Wołkowicz przewodniczył Mszy św., koncelebrowanej w kaplicy Duszpasterstwa Akademickiego PIĄTKA.
- Wpatrujmy się w Maryję po to, by uczyć się od Niej - w każdej z tych sytuacji życiowych, w których Ona była, i w których my się znajdujemy - poddawać Panu Bogu. Pozwalali Mu się prowadzić - czy jest radość, czy jest niepokój, a wtedy znajdziemy radość najgłębszą. Radość z pewności, że Bóg jest z nami. Bóg jest przy nas - mówił bp Wołkowicz.
Bp Zbigniew Wołkowicz przewodniczył Mszy św., koncelebrowanej w kaplicy Duszpasterstwa Akademickiego PIĄTKA. W wygłoszonej homilii powiedział: - Dziś Pan Bóg przez proroka Izajasza mówi, o gdybyś zważał na me przykazanie. To jest taki troszkę wyrzut z żalem. Gdybyś to uczynił, twoje życie było inne. Wtedy stałby się pokój twój jak rzeka, a sprawiedliwość twoja jak morskie fale. Twoje potomstwo było jak piasek i jak ziarnko twoje na to rośnie. Tak naprawdę to, o co chodzi, to jest otworzyć serce, przyjąć, pozwolić Panu Bogu, żeby to On kierował moim życiem. Oczywiście to nie jest tak, że to wszystko zależy tylko ode mnie, od mojego wysiłku, bo Słowo Boże, bo przykazania, tak naprawdę to jest forma obecności Pana Boga. Taka sama jak w Eucharystii jest obecność Pana Jezusa w Słowie. Boga, który do mnie przemawia. Więc te zalecenia, które daję, są Jego słowami, ale skoro to jest Jego obecność, to to Słowo ma też moc uczynienia tego, co przekazuje. Więc to nie jest tylko mój wysiłek. Moim wysiłkiem jest otwartość, pozwolenie, żeby to Pan Bóg mnie zaskoczył, żeby Pan Bóg ciągle działał. Ale to On działa, On przemienia. Weźmy sobie takie przykazanie miłości nieprzyjaciół. Jest to jedno z przykazań. Najbardziej radykalne w chrześcijaństwie. Po ludzku niemożliwe do zrealizowania. No ale, kiedy przyjmę, że to jest Słowo Boga, że to Pan Bóg wie, co mówi i On mi daje siłę, żeby to uczynić. Z drugiej strony, jeżeli ja próbuję podjąć pewne akty, wyjść do człowieka, który jest moim nieprzyjacielem, którego kochać trudno, to Pan Bóg da mi siłę, żeby to moje działanie przyniosło owoce, żeby przemieniło naszą relację. Zobaczcie, tutaj tak naprawdę widać, że potrzebne są dwie strony w tym, żeby Pan Bóg mógł nas zbawić, mógł przyjść do nas, mógł do nas przychodzić. Z jednej strony potrzebna jest moja otwartość i moja chęć przyjęcia tego Słowa, czyli próba życia Nim. - podkreślił.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
