Pierwszym arcybiskupem metropolitą w 1992 r. został dotychczasowy biskup częstochowski dr Stanisław Nowak. Archidiecezja liczyła wówczas 31 dekanatów, 281 parafii, 609 kapłanów i ok. 920 tys. wiernych. Szesnaście lat istnienia metropolii i archidiecezji częstochowskiej przyniosło wiele ważnych zmian. Narodziły się nowe możliwości lepszego dostosowania pracy duszpasterskiej.
Obecnie archidiecezja częstochowska liczy: 309 parafii, 35 dekanatów, 4 regiony duszpasterskie, 1 parafię personalną, 3 rektoraty. Pracuje w niej 693 kapłanów (stan danych z dnia 15 czerwca 2007 r.).
W okresie szesnastu lat, jakie minęły od ustanowienia naszej archidiecezji dokonało się bardzo wiele ważnych dla Kościoła częstochowskiego wydarzeń. 3 maja 1992 r. w sposób uroczysty zainaugurowało swoją działalność Katolickie Radio „Fiat”. Początki tego Radia sięgają VI Światowego Dnia Młodzieży, kiedy zaczęło funkcjonować z inicjatywy ks. Mariana Dudy, jako radio służące sprawom tego Dnia. Była to pierwsza katolicka rozgłośnia radiowa w Polsce.
Na przestrzeni tych szesnastu lat prawdziwie multimedialną instytucją, z własnym studiem radiowym, telewizyjnym i internetowym, stał się również Tygodnik Katolicki „Niedziela”.
Archidiecezja przeżywała w tym czasie dwie pielgrzymki Jana Pawła II do Częstochowy: 4 czerwca 1997 r. i 17 czerwca 1999 r. a także pielgrzymkę Benedykta XVI - 26 maja 2006 r.
Wśród ważnych wydarzeń religijnych należy przypomnieć także, że Jasna Góra i Częstochowa były polską stacją światowej peregrynacji Figury Matki Bożej z Fatimy (15-28 października 1995 r.), a także Figury Dziewicy Maryi z Nazaretu (30 kwietnia - 8 maja 1999 r.). Ważnym wydarzeniem religijnym była peregrynacja Obrazu Jezusa Miłosiernego w archidiecezji częstochowskiej. Ojciec Święty Jan Paweł II podczas audiencji generalnej 13 listopada 2002 r., w obecności delegacji z archidiecezji częstochowskiej z arcybiskupem metropolitą Stanisławem Nowakiem na czele, poświęcił Obraz Nawiedzenia - Jezusa Miłosiernego.
Archidiecezja otrzymała dar w postaci pierwszych błogosławionych Kościoła częstochowskiego. 13 czerwca 1999 r. Jan Paweł II beatyfikował ks. Ludwika Roch Gietyngiera i ks. Maksymiliana Binkiewicza a 5 marca 2000 r. s. Kanutę Chrobot - nazaretankę.
Bardzo ważnymi wydarzeniami historycznymi i religijnymi były koronacje obrazów Matki Bożej koronami papieskimi: 25 sierpnia 1996 r. Matki Bożej Mrzygłodzkiej, 28 maja 2005 r. Matki Bożej Pajęczańskiej i 8 września 2007 r. Matki Bożej w Bęczkowicach.
W okresie szesnastu lat zmieniała się także statystyka archidiecezji odnośnie liczby katolików i praktyk religijnych, szczególnie tzw. „dominicantes” i „communicantes”. Badania przeprowadzone w latach 1992-2004 przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego pod kierunkiem ks. Witolda Zdaniewicza pokazują bardzo ciekawe wyniki. Liczba katolików w archidiecezji częstochowskiej w 1993 r. wynosiła 900,0 tys., w 2000 r. - 845, 6 tys., w 2002 r. - 825,7 tys. Gdy chodzi o praktyki religijne, a szczególnie: „dominicantes”, czyli wiernych uczestniczących w niedzielnej Mszy św., statystyka przedstawia się w sposób następujący: w 1992 r. - 41, 2%, w 1993 r. - 37,5%, w 2000 r. - 44,0% i w 2002 r. - 42,9% oraz „communicantes”, czyli przystępujących do Komunii Świętej: w 1992 r. - 11,3%, w 1993 r. - 10,4%, w 2000 r. - 15,0% i w 2002 r. - 14, 3%.
Po 16 latach archidiecezja częstochowska wchodzi w nowe czasy. Kapłani coraz częściej muszą zmierzyć się z wyzwaniami współczesności, jak sekularyzacja, laicyzm, zagubienie moralne społeczeństwa, coraz większe oczekiwania młodych ludzi. Powinni zatem otworzyć się na nowe formy duszpasterstwa, na coraz lepsze wykorzystanie mediów, jako ważnego narzędzia ewangelizacji.