Co to są sakramentalia?

Życie w Kościele nie sprowadza się tylko do wydarzeń liturgicznych, w czasie których przyjmujemy sakramenty i słuchamy słowa Bożego. Być katolikiem nie oznacza tylko pojawienia się w określonym czasie i miejscu, żeby przeżyć np. niedzielną Mszę św. Należeć do Kościoła to mieć świadomość ciągłej łączności z Bogiem, stałego życia Ewangelią, to wykonywać swoje codzienne obowiązki z myślą, że Bóg przy mnie jest, błogosławi mi, chce mi dodawać sił. Chrześcijanin zatem nie oddziela codziennej prozy życia od bycia Kościołem. Kiedy idzie na liturgię, zabiera na nią w myślach wszystkie swoje sprawy: radości, sukcesy, smutki, kłopoty itd. Kiedy natomiast wykonuje swoje obowiązki, robi to jako ten, który należy do Chrystusa, jest katolikiem. Nikt zatem nie pozostaje ze swoimi sprawami sam. Kościół ustanowił sakramentalia, aby wspierać tych, którzy go tworzą, by udzielać im duchowych dóbr i uświęcać różne okoliczności życia.

Sakramentalia niekiedy są mylone z sakramentami. Te drugie są ustanowione przez samego Jezusa. Sakramentalia natomiast, choć zostały ustanowione na przestrzeni wieków przez Kościół, w swych podstawach zakorzenione są w pobożności ludu Bożego w Starym i Nowym Testamencie. Wierzący bowiem prosili kapłanów oraz rodziców, aby im błogosławili, modlili się za nich, wstawiali się za nimi u Boga. Wyszczególniali też różne przedmioty, które miały być przeznaczone tylko do spraw związanych z kultem, pobożnością, z życiem Kościoła. Wszelkie książeczki, stanowiące zbiory modlitw, sprzęty pomagające w modlitwie miały być stosowane tylko w celach kultu religijnego, a zatem poprzez szczególny obrzęd były do tego przeznaczane.

Dzisiaj Kościół przypomina, że sakramentalia uświęcają różne okoliczności życia i przygotowują ludzi do przyjęcia właściwego skutku sakramentów. Sakramentalia zawierają zawsze modlitwę, której często towarzyszy określony znak. Chodzi o znak, który przypominałby chrzest: nałożenie ręki, znak krzyża, pokropienie wodą święconą. Są sakramentalia, których udzielanie zarezerwowane jest tylko dla osób wyświęconych (biskupa, prezbitera, diakona). Sakramentalia te są ściśle związane z życiem sakramentalnym i eklezjalnym. Należy również pamiętać, że sakramentalia wynikają z kapłaństwa chrzcielnego, dlatego każdy ochrzczony jest powołany do tego, by modlić się za kogoś, wstawiać się za kimś w błaganiach i błogosławić. Każdy znak krzyża uczyniony na sobie, zrobienie znaku krzyża na czole drugiego człowieka, każde błogosławieństwo pokarmów przed posiłkiem są już uwielbieniem Boga i prośbą o Jego dary. Sakramentaliami są również pokropienie wodą święconą, zanurzenie dłoni w kropielnicy, uczynienie znaku krzyża, modlitwa nazywana egzorcyzmem do odmawiania prywatnego, aby łaska Boża chroniła przed złem, egzorcyzmy uroczyste, „wielkie”, których wypowiadanie zarezerwowane jest tylko dla ustanowionych do tego przez biskupa miejsca.