Urszula Buglewicz: Kierowana przez Panią placówka powstała na bazie szpitala prowadzonego przez Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia...

Beata Gawelska: Historia sięga XVIII wieku, kiedy Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia zaczęło opiekować się szpitalem przy ul. Podwale, który został przeniesiony do budynków przy ul. Początkowskiej, dzisiejszej ul. Staszica. Tu pierwsze łóżka dla chorych pojawiły się w 1834 r. Na przełomie XIX i XX wieku w szpitalu św. Wincentego á Paulo powstała aseptyczna sala operacyjna, a w 1907 r. zamontowano pierwszy aparat RTG. W 1927 r. obok klasztornych budynków wzniesiono nowy pawilon, w którym znalazł się m.in. nowoczesny – jak na ówczesne czasy – oddział położniczo-ginekologiczny. Intensywne prace nad rozwojem placówki doprowadziły do tego, że w czasie II wojny światowej dysponował już ponad 500 łóżkami. W listopadzie 1944 r. na bazie oddziałów szpitalnych utworzono pierwsze kliniki i od tego czasu placówka pełni rolę szpitala akademickiego. 1 stycznia 1999 r. uzyskała status Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego. Dziś SPSK nr 1 w Lublinie to m.in. 17 klinik, 23 oddziały, 5 zakładów, 36 poradni, 19 pracowni i 7 bloków operacyjnych w kilku lokalizacjach w mieście.

Do końca zbliża się wielka rozbudowa i modernizacja placówki. Jak zmienia się szpital?

Od 2016 r. prowadzony jest wieloletni program pod nazwą „Przebudowa i rozbudowa Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 Uniwersytetu Medycznego w Lublinie”, który ma zakończyć się w bieżącym roku. Prace rozpoczęły się od budowy nowego obiektu u zbiegu ulic 3 Maja i Radziwiłłowskiej, gdzie w 2019 r. otwarto nowoczesny i kompleksowy ośrodek chirurgii onkologicznej i radioterapii. Przebudowano już pałac Lubomirskich, gdzie zamiast kliniki dermatologii znajduje się hostel dla pacjentów oraz sale szkoleniowo-wykładowe uniwersytetu medycznego. Prace prowadzone były również przy ul. Głuskiej, gdzie mieszczą się kliniki psychiatrii. Największą częścią projektu jest przebudowa i rozbudowa historycznych, poklasztornych budynków przy ul. Staszica 16, a także realizacja nowych obiektów. W szpitalu hospitalizujemy rocznie ok. 40 tys. chorych, wykonujemy niemal 20 tys. zabiegów i udzielamy ponad 200 tys. porad. Dzięki modernizacji poprawiamy jakość świadczeń. Wszystkie kliniki zabiegowe, które dotychczas funkcjonowały w zabytkowych budynkach, przeprowadzimy do nowej lokalizacji, gdzie znajduje się nowoczesny, centralny blok z 8 salami operacyjnymi, z anestezjologią i salą wybudzeń, z laboratoriami, zakładami diagnostycznymi i pracowniami tomografii, rezonansu i endoskopii. Tam będzie również szpitalny oddział ratunkowy, a na dachu lądowisko dla helikopterów. Po modernizacji będziemy pracować w innych warunkach; pacjenci otrzymają możliwość leczenia się w nowoczesnym szpitalu. Zwiększymy liczbę poradni, pacjentom niewymagającym hospitalizacji zaproponujemy leczenie na oddziałach dziennych.

Prace modernizacyjne, jak i normalne funkcjonowanie szpitala przypada na czas pandemii...

Pandemia nauczyła nas, że medycyna, nawet na etapie zaawansowanych technologii lekowych, zabiegowych i terapeutycznych, bywa bezradna. Nie byliśmy przygotowani do walki z koronawirusem. Na początku nic nie wiedzieliśmy o wirusie ani o wywołanej przez niego chorobie. Dwa lata temu lęk panował nie tylko w społeczeństwie, ale też wśród lekarzy, w całym środowisku służby zdrowia. Nie wiedzieliśmy jak się zachować, jakie środki stosować, jakie leki działają lub nie, dlaczego jedni zakażeni umierają, a inni nie. Wobec rozwoju pandemii i zwiększającej się liczby osób wymagających hospitalizacji zmuszeni byliśmy zorganizować szpital polowy. W tej trudnej sytuacji optymizmem napawała współpraca między ludźmi, którzy podjęli się tego dzieła. Lekarze i personel medyczny stawiali na pierwszym miejscu chorego człowieka; poświęcali mu swój czas, także wolny. Zobaczyliśmy, jak ważny jest drugi człowiek. I to zarówno ten chory, potrzebujący pomocy, jak i ci, którzy się nim opiekują. Doświadczyliśmy, jak ważna jest współpraca ludzi, którzy podejmują się tej samej misji, zderzają się z tymi samymi problemami. Jesteśmy zmęczeni, bo walka z pandemią wciąż trwa, a między kolejnymi falami nie było zbyt wiele spokoju. W czasie względnej stabilizacji realizowaliśmy zabiegi i terapie osób przewlekle chorych. Teraz widzimy, że potrzeby niesienia pomocy są tak duże, że wszystkie oddziały obejmują opieką zarówno osoby chore niezakażone, jak i te, które w trakcie przyjęcia czy hospitalizacji okazały się zakażone koronawirusem.

Nadzieję na pokonanie koronawirusa daje nabycie zbiorowej odporności.

To jedyne wyjście. Najszybciej taką odporność można uzyskać przez szczepienia. W organizmie niezaszczepionym wirus namnaża się i mutuje, a zainfekowane nim organizmy zaszczepione odpowiednią liczbą dawek, wytwarzają przeciwciała i szybko go niszczą. W konsekwencji wirus nie ma warunków do inkubacji i słabnie. Jeśli nie osiągniemy odporności zbiorowej, nadzieją są łagodne warianty mutacji wirusa, które nie będą prowadziły do poważnego przebiegu choroby, ale na to nie mamy wpływu. Medycyna się nie poddaje, wciąż szuka nowych rozwiązań. Również u nas prowadzone były badania nad zastosowaniem immunoglobuliny uzyskiwanej od ozdrowieńców. Niestety, nie przyniosły spodziewanych korzyści. Jednak w przyszłość patrzymy z nadzieją. Ostatnio wprowadzane są nowe leki, które mają pomóc w walce z COVID-19. Sądzę, że ich skuteczność będzie zależeć od czasu podjęcia terapii, to znaczy im wcześniej, tym lepiej. W ciężkim przebiegu choroby i niewydolności układu oddechowego walka o życie i zdrowie pacjenta jest bardzo trudna.

Długo żyjemy – dużo chorujemy?

Nasze życie jest coraz dłuższe, opieka medyczna jest coraz lepsza i coraz bardziej dostępna, ale to życie nie zawsze jest w takim zdrowiu, jakbyśmy tego oczekiwali. Coraz częściej pojawiają się choroby przewlekłe, nowotworowe, metaboliczne... Ludzie będą chorować i potrzebować pomocy, dlatego rozwijamy m.in. ginekologię i chirurgię onkologiczną, hematologię, ale też myślimy o otwarciu kliniki geriatrii, gdzie kompleksowo będziemy mogli zaopiekować się pacjentami w podeszłym wieku. Pandemia nauczyła nas korzystać z telemedycyny i tam, gdzie jest to zasadne, chcemy tę gałąź rozwijać, np. monitorować zdrowie pacjenta w jego domu.

Przed nami 30. Światowy Dzień Chorego. W orędziu na ten dzień papież Franciszek napisał, że „chory jest zawsze ważniejszy od choroby, że trzeba wsłuchać się w głos pacjenta, jego lęki i obawy”.

W pandemicznym świecie jest wyjątkowo dużo samotności, lęków i obaw potęgowanych przez komunikacyjny chaos. Tym bardziej potrzeba spokoju, wyciszenia, odnalezienia sensu życia. Każdy z nas, nie tylko chorzy, potrzebuje rozmowy z drugim człowiekiem, chce być wysłuchany. Tymczasem brakuje dystansu, chcemy wszystko załatwić od ręki, mieć gotowe rozwiązania, także na nękające nas choroby. W spotkaniu z pacjentem trzeba tym bardziej wsłuchać się w jego potrzeby. Osoba chora znajduje się w skrajnej sytuacji, sama nie zawsze jest w stanie określić czego potrzebuje, ale ma prawo być wysłuchana. Na szczęście wielu lekarzy, także tych z którymi pracuję, ma holistyczne podejście do pacjenta. Dobry lekarz zawsze dostrzega potrzeby chorego i stawia je na pierwszym miejscu. W dzisiejszych czasach taką najważniejszą potrzebą chorego, i to niezależnie od choroby, z pewnością jest potrzeba obecności drugiego człowieka.