Ztego powodu zorganizowano spotkanie informacyjne dla mediów poświęcone tym projektom, dofinansowanym z funduszy unijnych. Zdaniem proboszcza ks. Adama Firosza z odnowionych obiektów będą korzystać nie tylko ludzie wierzący. – Oba projekty wpisują się nie tylko w strukturę Kościoła w Polsce, ale również w zabytki, jakie są w naszej Ojczyźnie. Na pewno z finału tych projektów będą w przyszłości korzystać ludzie wierzący, ale też wszyscy turyści, którzy przybędą do Zamościa oglądać miasto idealne pod każdym względem. To, co czynimy dzisiaj jest jakby krokiem ku temu, żeby można było te rzeczy odnowione z troską przez wielu ludzi, miejscowych i nie tylko, sprawdzić naocznie i w przyszłości – tłumaczył ks. prał. Adam Firosz, proboszcz parafii katedralnej.

„Fabrica Ecclesiae”, to tytuł projektu związanego z remontem zabytkowego budynku Infułatki. Projekt ma na celu rozwój działalności kulturalno-edukacyjnej zespołu katedralnego w Zamościu wraz z zagospodarowaniem terenu. O realizacji i kosztach tej inwestycji mówił podczas spotkania ks. Marek Dobosz, diecezjalny konserwator zabytków diecezji zamojsko-lubaczowskiej.

Grażyna Żurawicka, kierownik Zamojskiej Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie wyjaśniła problematykę konserwatorską zespołu katedralnego. – Dla nas problemem było dokonanie takich uzgodnień, żeby przy funkcji planowanej najmniej ucierpiały mury, ściany historyczne i układ. Zależało nam, by czytelny układ wnętrza był zachowany, i by XIX-wieczne przekształcenia usunąć i odtworzyć pierwotne walory historyczne i zabytkowe obiektów. I to się udało. Te uwarunkowania, które stawialiśmy parafii, według naszej oceny zostały spełnione, stąd decyzja pozytywna, która mogła doprowadzić do rozpoczęcia tych prac. Mam nadzieję, że te wszystkie rozwiązania pozwolą zachować te obiekty w barokowej XVII-wiecznej formie i ich charakter będzie czytelny nie tylko przy elewacji, ale też i wewnątrz, w układzie poszczególnych pomieszczeń – wyraziła nadzieję Grażyna Żurawicka.

Oba projekty zostały dofinansowane w ramach II konkursu dla VIII osi priorytetowej Ochrona Dziedzictwa Kulturowego i Rozwój Zasobów Kultury Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-20.

Fabrica Ecclesiae

Projekt zakłada remont Infułatki oraz szeroko zaplanowane prace konserwatorskie zabytków ruchomych i nieruchomych, związanych z katedrą i Infułatką w celu stworzenia unikalnego muzeum-ośrodka prezentującego zabytki zamojskiej kolegiaty oraz historię jej powstania i rozwoju, jej wkładu kulturowego w życie miejscowej społeczności oraz przybliżającego problemy bieżącej ochrony zabytkowej tkanki.

Projekt ma na celu przywrócenie historycznej bryły Infułatki z dachem mansardowym i lukarnami, krytego dachówką ceramiczną, uczytelnienie pierwotnego układu wnętrz z fazy najpełniejszego rozwoju oraz konserwację wszystkich zachowanych elementów wystroju architektonicznego. Obiekt będzie adaptowany na cele działalności kulturalnej, co pozwoli na udostępnienie go zwiedzającym.

Program kulturowy Infułatki (historycznej rezydencji infułatów – dziekanów Kapituły Zamojskiej), po remoncie konserwatorskim, opierać się będzie na ekspozycji obejmującej całą powierzchnię użytkową zabytkowej budowli.

Ekspozycja

Wystawa, łącząca wiele różnorodnych wątków poświęconych historii i sztuce Zamościa, historii nowożytnej architektury i urbanistyki, historii książki, ikonografii i wyposażeniu katedry oraz konserwacji dzieł sztuki, stanowić będzie punkt wyjścia do cyklicznych działań związanych z tematyką wystawy oraz poszerzających jej zawartość treściową.

Wystawa przybliża fascynujące zjawisko określane łacińskim mianem „Fabrica Ecclesiae”, obejmujące całokształt przedsięwzięć związanych z budową, wyposażeniem i funkcjonowaniem najważniejszego kościoła Ordynacji Zamojskiej – dawnej kolegiaty, a od 1992 r. katedry w Zamościu. Budowa kościoła, przedstawiona w różnorodnych aspektach historycznych, artystycznych i technicznych, wiąże się ściśle z postacią fundatora Jana Zamoyskiego oraz osobą włoskiego architekta Bernardo Morando, i niejako egzemplifikuje budowę Zamościa – miasta idealnego. W domu, w którym wg tradycji mieszkał i pracował Bernardo Morando, można będzie odkryć część powodów, dla których katedra jest nie tylko perłą architektury europejskiego renesansu, ale i świadkiem wielokrotnie ponawianej troski o to szczególne miejsce wielu pokoleń przedstawicieli jednego z najpotężniejszych rodów dawnej Rzeczypospolitej oraz członków Kapituły Zamojskiej.

Infułatka zaplanowana została jako swoiste muzeum techniki i architektury, przeznaczone w znacznym stopniu dla dzieci i młodzieży, dające w przystępny, interaktywny sposób, podstawy wiedzy o architekturze i pojęciach obecnych w całej kulturze europejskiej (jak kolumna, gzyms, fryz, belkowanie, porządek architektoniczny, proporcje) i technologii budowy bez użycia maszyn i żelbetonu.

Ekspozycja skierowana będzie również dla specjalistów i osób zainteresowaniach historią, sztuką, architekturą czy konserwacją dzieł sztuki. Obok licznych makiet i multimediów zaprezentowane zostaną cenne przedmioty zabytkowe ze zbiorów katedry.

Oprócz historii i architektury centralne miejsce ekspozycji zajmie książka – ukazana jako podstawa wykształcenia. Prezentowane oryginalne inkunabuły, starodruki i rękopisy, jak i ich wersje zdigitalizowane na monitorach i tabletach, mają za zadanie pokazać piękno książki i stanowić zachętę do rozwoju współczesnego czytelnictwa. Wystawa zaprojektowana została także pod kątem osób niepełnosprawnych (winda i brak barier architektonicznych) oraz osób niewidomych i niedowidzących.

Wikarówka

Zostanie też przeprowadzony remont zabytkowego budynku Wikarówki wraz z zagospodarowaniem terenu oraz elewacji wejścia do Kazamat Bastionu II w celu utworzenia „Skarbca Historii, Sztuki i Nauki” w Zamościu.

Remont budowlano-konserwatorski zakłada odtworzenie historycznej bryły budynku Wikarówki, umożliwienie jego monitoringu, zabezpieczenie na wypadek zagrożeń oraz modernizację infrastruktury technicznej i sanitarnej w celu przystosowania obiektu do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Projekt umożliwia przeniesienia do niego Muzeum Katedralnego. Przewiduje też zakup i modernizację wyposażenia do prowadzenia działalności kulturalnej w Wikarówce.

Prace rewitalizacyjne największego XVII-wiecznego barokowego kościoła w Polsce – Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Zamościu oraz remont zabytkowych budynków Infułatki i Wikarówki – mają zostać zakończone w trzecim kwartale 2019 r.