Z kolei jeden z najbardziej dramatycznych okresów w historii tego miejsca kultu przypomina także najnowsza książka pt. „Wyrok: Święty Krzyż” o. Bogusława Harli OMI.

Święty Krzyż to najstarsze polskie sanktuarium. Przechowywane są w nim relikwie Drzewa Krzyża Świętego, od którego wzięły swą nazwę Góry Świętokrzyskie, jak i cały region. Opactwo benedyktyńskie założone zostało z inicjatywy Bolesława Chrobrego w 1006 r. Stanęło ono na niższym wierzchołku Łyśca, uważanego niegdyś za siedzibę pogańskich bogów. Miejsce było wielokrotnie najeżdżane, łupione i niszczone przez wrogich sąsiadów. Dzisiejsza charakterystyczna budowla, gdzie gospodarzą Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej, widoczna z odległych nawet zakątków Kielecczyzny, na stałe wpisała się w panoramę Gór Świętokrzyskich. Poniżej opactwa, na stoku północnym rozciąga się rozległa polana zwana Bielnikiem. Turystów zachwycają gołoborza i drzewostan Puszczy Jodłowej.

Dawny romański kościółek został odbudowany, ostatecznie w stylu klasycystycznym. Budowy podjął się ks. Józef Karsznicki, który postawił jednonawową świątynię, orientowaną, inspirowaną kościołami włoskimi. Obecnie zwraca uwagę 6 dużych obrazów autorstwa Franciszka Smuglewicza z XIX wieku. Wśród nich np. „Śmierć świętego Józefa”, spotkanie św. Benedykta ze św. Scholastyką oraz „Św. Emeryk w rozmowie z aniołem”. W prezbiterium - ołtarz główny z okazałym obrazem Trójcy Świętej.

Historia Świętego Krzyża na każdym jego etapie zawiera wiele interesujących i dramatycznych zdarzeń. Do takich należy okres istnienia w budynkach klasztornych zakładu karnego, a później obozu jenieckiego. Tę historię w książce „Wyrok: Święty Krzyż” pokazano z perspektywy naocznych świadków. Są to m.in. wspomnienia kapelanów więziennych, zeznania świadków, wspomnienia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej z czasów II wojny światowej.