Pierwszy dzień Powstania Warszawskiego – 1 sierpnia 1944 r. Na Polu Mokotowskim, wśród złotych słoneczników, gaśnie życie pięknej dziewczyny. Wkoło słychać odgłosy walczącej Warszawy, nad którą unoszą się słowa pieśni: „Hej, chłopcy, bagnet na broń”. Może słyszy je umierająca Krystyna, może wie, że pozostanie w tym mieście na zawsze. Ukryta w słowach swych pieśni, pomniku warszawskiej Syreny i pięknej legendzie...

Przede mną barwne ilustracje do legendy „Bogumiła, czyli opowieść o warszawskiej Syrenie”. Przyglądam się jednej, potem drugiej... Wpatruję się w twarz bohaterki, jakby kogoś przypominała. Pytający wzrok kieruję na autorkę legendy. Potem pochylam się i czytam dedykację...

W niezwykły sposób postanowiła uczcić pamięć o Powstaniu Warszawskim mieszkająca w Hamilton, w Kanadzie (Ontario) pani Marta Juza-Jakubowska, utalentowana poetka i pisarka, autorka wielu baśni i legend (m.in. „Warkocza królewny Wisły”, „Legendy trzech ołtarzy”). Napisała ona nową legendę o Warszawie. „Bogumiła, czyli opowieść o warszawskiej Syrenie” zadedykowana jest bohaterskim dziewczętom Powstania Warszawskiego. Na przełomie sierpnia i września 2014 r. znajdzie się ona na rynku księgarskim w Polsce i Kanadzie.

Źródłem inspiracji dla autorki tej legendy stały się jedne z piękniejszych postaci kobiet w historii świata: św. Joanna d’Arc i Krystyna Krahelska. Zwyczajne dziewczęta, marzące o zwyczajnym życiu. Życie ich zmieniły okrutne losy historii, lecz nawet nieludzkie okrucieństwo czasów, w których przyszło im żyć, nie zmieniło ich czystych, pełnych wiary w Boga i człowieka kobiecych serc.

Krystyna, piękna, o klasycznej polskiej urodzie dziewczyna, pochodziła z Kresów. Z zamiłowania harcerka, poetka, pieśniarka, z wykształcenia etnograf, była łączniczką oraz kurierką Armii Krajowej i sanitariuszką w walczącej Warszawie. Krystyna stała się najbardziej znanym symbolem Warszawy. Tuż przed wybuchem wojny pozowała bowiem rzeźbiarce Ludwice Nitschowej do pomnika warszawskiej Syreny. Pomnik ten został odsłonięty przez bohaterskiego prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego w rocznicę Cudu nad Wisłą, 15 sierpnia 1939 r.

W pierwszym dniu Powstania Warszawskiego, gdy na Polu Mokotowskim opatrywała rannego kolegę, dosięgła ją kula niemieckiego snajpera. Krystyna nie chciała narażać innych dla ratowania swojego życia.

Krystyna Krahelska została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Walecznych, Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Armii Krajowej oraz Medalem Wojska Polskiego.

Akcja nowej legendy o Warszawie „Bogumiła, czyli opowieści o warszawskiej Syrenie” toczy się w dawnych piastowskich czasach. W jej obrazach odnaleźć można jednak obrazy z życia Krystyny, w postawach – postawę Joanny i Krystyny.

Legenda ta jest wartką, pełną dramatycznej akcji opowieścią o dzielnej dziewczynie. Na barwnych ilustracjach wykonanych przez pana Pawła Kołodziejskiego Bogumiła ma twarz warszawskiej Syreny – Krystyny Krahelskiej. Książka skierowana jest do dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Opowieść ta, choć powstała tak niedawno – zdaje się być już wpisana w klasykę polskich legend.

W tym roku przypada 100. rocznica urodzin Krystyny Krahelskiej i 70. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Pochylmy czoła i oddajmy hołd wszystkim, którzy oddali swoje życie w Powstaniu Warszawskim. Pani Marcie dziękujemy za przypomnienie w tej pięknej legendzie tak wspaniałej i godnej naśladowania bohaterskiej postaci, na zawsze utrwalonej w symbolu niezłomnej Warszawy.